Thuốc Protomac 40 thuộc nhóm thuốc ức chế chọn lọc bơm proton có thành phần chính là pantoprazole. Thuốc thường được sử dụng để điều trị các bệnh lý trào ngược dạ dày- thực quản, loét đường tiêu hoá, phòng ngừa loét tiêu hóa do NSAID hoặc tình trạng tăng tiết bệnh lý (Hội chứng Zollinger-Ellison)

Thành phần chính pantoprazole trong Protomac 40 là dẫn xuất benzimidazol thuộc chất ức chế chọn lọc bơm proton. Pantoprazol có tác dụng ức chế giai đoạn cuối trong quá trình tạo thành acid ở dạ dày bằng liên kết đồng hoá trị với hệ men (H+, K+)- ATPase tại bề mặt tiết của tế bào thành dạ dày. Cơ chế này sẽ ức chế cả hai cơ chế tiết acid của dạ dày thông thường và do tác nhân kích thích. Sự gắn kết với hệ men (H+, K+)- ATPase sẽ làm tác dụng kháng tiết acid kéo dài hơn 24 giờ cho tất cả các liều đã được thử nghiệm

Tỉ lệ liền sẹo (lành vết loét) có thể lên tới 95% sau 8 tuần điều trị. Thuốc Protomac rất ít ảnh hưởng đến khối lượng dịch vị, sự bài tiết pepsin, yếu tố nội dạ dày và sự co bóp dạ dày. Thuốc Protomac 40 thường được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
• Loét đường tiêu hoá
• Phòng ngừa loét tiêu hoá do thuốc kháng viêm không steroid
• Tình trạng tăng tiết bệnh lý (Hội chứng Zollinger- Ellison)

Tuy nhiên thuốc Protomac chống chỉ định với những bệnh nhân quá mẫn với pantoprazol hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc hoặc dẫn xuất benzimidazol khác như esomeprazol, lansoprazol, omeprazol, rabeprazole)

Thuốc Protomac thường được sử dụng theo đường uống, uống ngày một lần vào buổi sáng, nuốt nguyên viên, không được nghiền hoặc nhai. Tuỳ thuộc vào đối tượng và mục tiêu điều trị mà liều dùng của Protomac sẽ có sự khác biệt, cụ thể như sau:

Điều trị trào ngược dạ dày thực quản:

• Liều thường dùng: 20-40 mg x 1 lần/ngày trong 4 tuần, có thể kéo dài đến 8 tuần
• Liều duy trì: 20-40 mg/ngày
• Trường hợp tái phát: 20 mg/ngày

Điều trị loét đường tiêu hoá:

• Liều thường dùng: 40 mg x 1 lần/ngày. Thời gian điều trị từ 2-4 tuần đối với loét tá tràng hoặc 4-8 tuần đối với loét dạ dày lành tính
• Diệt H. pylori: dùng phác đồ trị liệu phối hợp bộ ba 1 tuần: Pantoprazol 40 mg x 2 lần/ngày kết hợp với clarithromycin 500 mg x 2 lần/ngày và amoxicillin 1 g x 2 lần/ngày hoặc metronidazol 400 mg x 2 lần/ngày

Phòng ngừa loét do thuốc kháng viêm không steroid (NSAID): 20 mg/ngày

Điều trị hội chứng Zollinger- Ellison: Liều khởi đầu: 80 mg/ngày, có thể dùng liều lên đến 240 mg/ngày. Nếu dùng 80 mg/ngày nên chia làm 2 lần

Điều trị các đối tượng bệnh nhân đặc biệt:

• Bệnh nhân suy gan: liều tối đa có thể dùng là 20 mg/ngày hoặc 40 mg/ngày đối với liều cách ngày
• Bệnh nhân suy thận: liều tối đa 40 mg/ngày

Ở một số bệnh nhân khi sử dụng thuốc Protomac có thể gặp các tác dụng phụ như:

• Đau đầu, mệt mỏi
• Ban da, mày đay, ngứa
• Đau cơ, đau khớp
• Suy nhược, choáng váng, chóng mặt
• Tăng enzyme gan
• Toát mồ hôi, phù ngoại biên, tình trạng khó chịu, phản vệ
• Ban dát sần, mụn trứng cá, rụng tóc, viêm da tróc vảy, phù mạch, hồng ban
• Viêm miệng, ợ hơi, rối loạn tiêu hoá
• Nhìn mờ, chứng sợ ánh sáng
• Mất ngủ, ngủ gà, kích động hoặc ức chế, ù tai, run, nhầm lẫn, ảo giác, dị cảm
• Đái máu, viêm thận kẽ
• Viêm gan, vàng da, bệnh não ở người suy gan, tăng triglyceride
• Giảm natri máu

Một số lưu ý chung khi sử dụng thuốc Protomac:

• Sử dụng các thuốc ức chế bơm proton như Protomac trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ gãy xương hông, cổ tay và xương sống, chủ yếu xảy ra ở người già hoặc khi có các yếu tố nguy cơ khác. Do đó bệnh nhân có nguy cơ loãng xương phải được chăm sóc đầy đủ và bổ sung vitamin D, canxi
• Việc đáp ứng điều trị của bệnh nhân với pantoprazol không ngăn sự tiến triển của khối u dạ dày. Cần loại trừ khả năng loét đường tiêu hoá ác tính trước khi dùng thuốc vì pantoprazol có thể che lấp triệu chứng do đó làm muộn chẩn đoán.
• Bệnh nhân sử dụng Protomac có thể tăng men gan nhẹ và thoáng qua
• Tính an toàn và hiệu quả của thuốc ở trẻ em dưới 18 tuổi chưa được thiết lập
• Chưa có các nghiên cứu đầy đủ và có kiểm soát pantoprazol trên phụ nữ mang thai. Phụ nữ đang trong thai kỳ không nên dùng pantoprazol ngoại trừ trường hợp thật cần thiết
• Thuốc được phân bố trong sữa mẹ, ngưng cho con bú hoặc ngưng dùng thuốc do các nguy cơ tiềm ẩn cho trẻ bú mẹ
• Thuốc có thể gây ra các tác dụng phụ như choáng váng và rối loạn thị giác do đó không nên lái xe hay vận hành máy móc